O kadar Arapça-Türkçe ortak kelime var mı?!

Karşımıza daima çıkan soruya tekrar dönelim… Acaba bu kelime Arapça kökenli mi? Yoksa Mısırca’da Türkçe’den alınan bir kelime midir? (Bu arada, ‘daima’ (دَائِما), ‘tekrar’ (تِكْرَار), ‘acaba’ (عَجَبَا) gibi sözcükler Arapça’dan alınmış, kusura bakmayın gerçekten kendimi tutamıyorum!) Kesin bir cevap bulmak için tek bir yol var. ‘Acaba bu kelimenin Arapça’da kökü var mı?’ diye kendimize sormamız gerekir. Arapça’da bir kelimenin ‘kökü’ derken, kelimenin genellikle üç ve bazen de dört harfli asıl kökünü kast ediyorum. Mesela ‘Kitap’ kelimesi, Arapça’daki (كِتَاب)dan alınmış. Üç ya da dört harfli kökü var mı? Evet, var; (ك، ت، ب). O zaman onun Arapça kökenli olduğuna emin olabiliriz. Öte yandan ‘çanta’ kelimesini ilk öğrendiğimde hemen gülümseyip, ‘bak bunu da aldılar bizden ya! Biz de (شَنْطَة)/(şanta) kullanıyoruz’ diye düşündüm… ama hemen sonra ‘yok yok… Arapça’da (ش، ن، ط) diye bir kök yok aslında… o halde biz aldık bunu onlardan’ diye söyledim. ‘Oda’ kelimesini de aldık Türklerden. (أوضَة)/(o-da) deyince, üç harfli Arapça hiç bir kökünü bulamayacaksınız.

Türkiye’ye ilk gidişim!

2014 yılında Ankara’ya gidince, pek çok fotoğraf çektim. O sırada, seçimler vardı ve sokakların tümü afişler ve ilan panolarıyla doluydu. Bakalım bu fotoğrafa… Üç kelimeden oluşan ‘Türk Milletinin Gururu’ cümlesinin üçte ikisi Arapça kökenlidir. ‘Millet’ aslında Arapça ‘مِلَّة’/(mille)kelimesinden alınmış. Arapça’daki kelime ‘din’, ‘inanç’ veya ‘mezhep’ anlamına gelir, Türkçe’ye geçince ise ‘milli’ anlamını taşımaya başladı, yani ‘halk’ anlamına gelir. İki dilde kelimenin anlamları farklı olsa bile, iki anlamın arasındaki ilişkiyi hala takip edebiliyoruz. ‘Gurur’ kelimesine gelince, Arapça’daki ‘غُرُور’ (Ğurûr) kelimesinden gelir. Arapça’da sadece olumsuz bir anlama gelmekle beraber Türkçe’de hem olumlu hem de olumsuz anlamına gelebiliyor. Türkçe’deki ‘kibir’ kelimesi gibi, bazen olumlu bir anlam taşır, bazen de olumsuz bir anlama gelir. (NOT:’kibir’ kelimesi aslında Arapça kökenli bir kelimedir (كِبْر)/(kibr)… bak dönüyorum işte!)

Acaba…? Yoksa….?

Tamamen Türkçe’de sayılmaz Arapça kökenli kelimelerin bulunduğu gibi Mısırca’da da sayılmaz Türkçe kökenli kelimeler var. Yıllar geçse de hep bu soruyu tekrarlayacağım… Tabi ki zaman geçtikçe daha az soracağım ama kesinlikle bu sorular hiç bitmeyecek… Yaklaşık on yıldan sonra, ara sıra bu soruyu hala kendime soruyorum.  ‘Acaba…? Yoksa…’ olan bu sorulardan dolayı, Türkçe bana hep enteresan bir dil gelir, Türkçe’yi öğrenmeye devam edip, diğerlere öğrettikçe, tutkum artıyor. Acaba Arapça’yı öğrenen Türkler olarak aynı şekilde şaşırıyor musunuz? Aynı soruları soruyor musunuz? Aynı karşalaştırmaları yapıyor musunuz? Aynı şekilde ‘acaba…yoksa’ iki sorunun arasında sallanıyor musunuz? Yoksa….? Gerçekten ikimizin arasında hayal ettiğimizden daha çok ortak kelimeler var. Mesela şu 30 kelimeye bakalım: